Ρεπορτάζ από την εκδήλωση "Το πρόβλημα του νερού στη Χίο"

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

Για την εκδήλωση με θέμα "Το πρόβλημα του νερού στη Χίο" - Κοινωνικό αγαθό ή εμπόρευμα; Ποιος ο ρόλος της Τοπικής Διοίκησης;

Πραγματοποιήθηκε στις 9-5-2019 η εκδήλωση της Λαϊκής Συσπείρωσης Δήμου Χίου με θέμα: "Το πρόβλημα του νερού στη Χίο" - Κοινωνικό αγαθό ή εμπόρευμα; Ποιος ο ρόλος της Τοπικής Διοίκησης; Την εκδήλωση άνοιξε ο Φραγκούλης Π. Κυλαδίτης, υποψήφιος δημοτικός σύμβουλος, με μιαν αναφορά αρχικά στο νόημα της ημέρας που συνέπεσε να είναι η επέτειος των 74 χρόνων από τη Μεγάλη Αντιφασιστική Νίκη των Λαών -παρά τις προσπάθειες της Ε.Ε. να τη μετονομάσει σε "μέρα της Ευρώπης" και η οποία θα θυμίζει για πάντα ότι το καθοριστικό χτύπημα στο τέρας του φασισμού-ναζισμού το έδωσε η ΕΣΣΔ με τον Κόκκινο Στρατό, με εκατομμύρια νεκρούς, τραυματίες και ανάπηρους, δισεκατομμύρια κόστος σε χρήμα, αποδεικνύοντας έτσι και την ανωτερότητα του σοσιαλιστικού συστήματος.

Συνέδεσε τη μνήμη όσων χάθηκαν για την απαλλαγή της ανθρωπότητας από το φασιστικό - ναζιστικό φίδι με εκείνη των συντρόφων και συντροφισσών, συναγωνιστών και συναγωνιστριών του ψηφοδελτίου της Λαϊκής Συσπείρωσης, που βρίσκονται πλέον για πάντα μακριά μας και κάλεσε το ακροατήριο σε ενός λεπτού σιγή σαν ελάχιστο δείγμα τιμής και των δύο.

Παρουσίασε τους ομιλητές Μάρκο Σκούφαλο, υποψήφιο δήμαρχο Χίου και επικεφαλής της παράταξης, την Κλαίρη Γιόμελου, υποψήφια δημοτική σύμβουλο και μέλος του Δ.Σ. της ΔΕΥΑΧ, τον Ευθύμη Ταξείδη, ηλεκτρολόγο μηχανικό του ΕΜΠ, καθώς και τον καλεσμένο Μάνο Μυσιρλή, πολιτικό μηχανικό, που τοποθετήθηκε ως πρόεδρος της Νομαρχιακής Επιτροπής Χίου του ΤΕΕ Β.Α. Αιγαίου.

Ο Μάρκος Σκούφαλος, αρχίζοντας, θεώρησε εντελώς απαραίτητο στη εκδήλωση αυτή που αφορούσε τη διαχείριση του νερού να διευκρινιστεί πρώτα από όλα η θέση της κάθε πολιτικής δύναμης ή παράταξης που συμμετέχει στις εκλογές στο πώς βλέπει το νερό, τόσο σε πολιτικοκοινωνικό επίπεδο, όσο και σε τεχνικό. Ως κοινωνικό αγαθό ή ως εμπόρευμα, μια και το εμπόρευμα είναι εντελώς αντίθετο από το αγαθό, αφού το ένα έχει αναμφισβήτητη κοινωνική αξία, ενώ η αξία του άλλου βρίσκεται στην τιμή του και στο κέρδος που προκύπτει από αυτήν.

Θεώρησε ότι το οξυμένο πρόβλημα του υδατικού ελλείμματος στη Χίο αποτελεί ένα από τα εμβληματικά παραδείγματα του αντιλαϊκού δρόμου ανάπτυξης που ακολουθεί η χώρα μας.  Από αυτό πρέπει να ξεκινήσει ο προβληματισμός, για να εντοπιστεί η πραγματική αιτία και ο πραγματικός ένοχος για τη σημερινή κατάσταση, μια και το ζήτημα δεν είναι μόνο τεχνοκρατικό αλλά είναι βαθιά πολιτικό. Κατέδειξε τις στρατηγικές επιλογές της άρχουσας τάξης και της Ε.Ε., που υπηρετούν όλες οι αστικές κυβερνήσεις, όπως και η σημερινή του ΣΥΡΙΖΑ, στις οποίες το νερό, η ηλεκτρική ενέργεια, τα τρόφιμα, η γη, οι δασικές εκτάσεις αποτελούν εμπορεύματα.  Αυτές οι επιλογές έχουν μετατρέψει την Τοπική Διοίκηση σε μεσάζοντα της αντιδραστικής πολιτικής, που εφαρμόζεται σε όλα τα κράτη μέλη της Ε.Ε., ιδιαίτερα μετά τη συνθήκη του Μάαστριχτ που ελευθέρωσε την κίνηση κεφαλαίων στην επικράτειά της.

Αναφέρθηκε στην Κοινοτική Οδηγία Πλαίσιο του 2000 για το νερό, που θέτει σε προτεραιότητα την εξοικονόμηση της ζήτησής του σε αντιπαράθεση με τη μεγιστοποίηση της δυνατότητας προσφοράς του σε κάθε υδατικό διαμέρισμα, καθώς και την οδηγία με την οποία εναρμονίστηκε η ελληνική νομοθεσία ήδη από το 2003, η οποία επιβάλλει νέα αντιλαϊκή πολιτική τιμολόγησης του νερού και διαμορφώνει το πλαίσιο εμπορευματοποίησης του.

Συγκεκριμενοποίησε την παραπάνω πολιτική μέσα από το Master Plan της ΔΕΥΑ Χίου που προοιμιακά κάνει λόγο για την εναρμόνιση του σχεδίου της με τις οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και καταλήγει στη "σταδιακή αύξηση του κόστους παραγωγής νερού, η οποία θα πρέπει να αποτυπωθεί ανταποδοτικά σε σταδιακή αύξηση τιμολογίων".

Θεώρησε ότι υπάρχει εναλλακτική λύση στην εμπορευματοποίηση του νερού, για την οποία όμως χρειάζεται άλλη πολιτική στον αντίποδα της σημερινής, προτείνοντας: α. αλλαγή στη φιλοσοφία αντιμετώπισης του νερού ως φθηνού του δημόσιου αγαθού, β. υπηρεσίες ύδρευσης-αποχέτευσης-άρδευσης με αποκλειστικά δημόσιο χαρακτήρα και όχι ως επιχειρήσεις με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια, γ. ύπαρξη Ενιαίου Κρατικού φορέα Διαχείρισης του νερού, δ. ενημέρωση για την ποιότητα του νερού, ε. αναθεώρηση της πολιτικής του "κάθε μέρα νερό" στις περιόδους αιχμής στα πλαίσια της εξοικονόμησης, στ. κατασκευή μικρών λιμνοδεξαμενών και αποπεράτωση του φράγματος "Κόρης Γεφύρι" και άλλων μικρότερων φραγμάτων, ζ. καλλιέργεια όλων των πηγών πόσιμου ύδατος στο νησί, απολύμανση με λάμπες UV, η. αναβαθμίδες, ανασχετικά φράγματα φυσικά ή τεχνητά, θ. ειδικές γεωτρήσεις ενίσχυσης του υδροφόρου ορίζοντα σε χείμαρρους και ρέματα, ι. αξιοποίηση πηγών πόσιμου νερού με κατασκευή δεξαμενών για αποθήκευση, ια. απόδοση του νερού του βιολογικού, ως προϊόν τριτοβάθμιας επεξεργασίας, για άρδευση σε συνδυασμό με τα υπόλοιπα φράγματα, ιβ. αντικατάσταση των αμιαντοσωλήνων και βελτίωση του δικτύου, συντήρηση αντλιοστασίων και υδατοδεξαμενών, διασύνδεση φραγμάτων και λιμνοδεξαμενών στον άξονα βορρά-νότου, ιγ. έργα διευθέτησης όμβριων υδάτων και αντιπλημμυρικά σε ρέματα και χείμαρρους, ιδ. μείωση των τιμών του νερού σε όλους τους δημότες με έμφαση τις ευπαθείς ομάδες, ιε. μόνιμες προσλήψεις με διαφανείς διαδικασίες χωρίς "συνεργασίες" με ΚΟΙΝΣΕΠ ή ΜΚΟ, ιστ. προστασία των δασών για την ευεργετική υδρονομική τους επίδραση, αναδάσωση των καμένων εκτάσεων, ιζ. επικουρική χρήση αφαλατώσεων σε σχέση με τους φυσικούς τρόπους εμπλουτισμού του υδροφόρου ορίζοντα, ιη. εγκατάσταση αποχετευτικού δικτύου σε μεγάλους οικισμούς, όπως στη Βολισσό και αλλού.

Κλείνοντας απάντησε στο ερώτημα πού θα βρεθούν τα λεφτά για μία σειρά επενδύσεις μέσω του δήμου της περιφέρειας, των ΔΕΥΑ και κατέδειξε πού υπάρχουν λεφτά. Κατήγγειλε την επαγγελία της "ανάπτυξης" από αυτούς που ψήφισαν και τα 3 μνημόνια, ενώ βαδίζουν τα προγράμματά τους στην πεπατημένη του καπιταλιστικού δρόμου, που οδηγεί τα βάρη στους πολλούς, τα κέρδη στους λίγους και στον Καιάδα τις λαϊκές ανάγκες.

Στη συνέχεια το λόγο πήρε η Κλαίρη Γιόμελου η οποία επανέλαβε την πάγια θέση μας ότι το νερό είναι φυσικό αγαθό. Πανελλήνια πρωτοτυπία θεώρησε το διαχωρισμό του νερού στο νησί μας ως πόσιμο και νερό λάτρας. Το πρόβλημα της έλλειψης νερού μεγαλώνει και γίνεται οξύτερο από δεκαετία σε δεκαετία, ενώ η αδυναμία να δοθούν λύσεις και να υπάρξει μία ορθή διαχείριση τα τελευταία χρόνια έχουν φέρει τα πράγματα σε οριακό σημείο. Η ΛΑ.Σ. Δ. Χίου έχει καταθέσει επανειλημμένα τις προτάσεις για το πρόβλημα της διαχείρισης των υδάτινων πόρων, τόσο στο Δημοτικό Συμβούλιο όσο και στο Δ.Σ. της ΔΕΥΑΧ. Απώτερος στόχος των πολιτικών για τις Α.Ε. της Ύδρευσης και Αποχέτευσης είναι η ιδιωτικοποίηση του νερού και η ανάθεση της διαχείρισης των υδάτινων πόρων σε εταιρείες, ενώ έχει φημολογηθεί η εξαγορά της ΕΥΔΑ Νήσων από γαλλική εταιρεία.  Σήμερα στη ΔΕΥΑΧ διαχειρίζονται τα προβλήματα ύδρευσης, αποχέτευσης, προγραμματισμού και υλοποίησης έργων, το μεγάλο ζήτημα της ποιότητας νερού, αντιμετωπίζοντας ταυτόχρονα μια μεγάλη έλλειψη προσωπικού, που μπαλώνεται - κατά τη συνήθη πρακτική - με συμβάσεις ορισμένου χρόνου (δίμηνες και έργων).

Όσον αφορά την τιμολογιακή πολιτική, η ΛΑ.Σ. Δ. Χίου έχει ζητήσει να αυξηθεί σε όλους τους δημότες του νησιού κατά 20 κ.μ. ετησίως το δωρεάν πάγιο, να ελαφρυνθεί το κόστος του νερού για όλους τους μικρομεσαίους αγρότες του νησιού, καθώς και των αστικών περιοχών (πόλη Χίου- Βροντάδος- Ιωνία – Αγ. Μηνάς) πέρα από τη συνολική αντιμετώπιση του κόστους του, να εισπραχθούν τα οφειλόμενα από μεγαλοεπιχειρήσεις και να εξεταστούν κατά περίπτωση οι οφειλές νοικοκυριών που καθυστερούν λογαριασμούς. Τόνισε δε ότι σήμερα τα χρέη οφειλομένων λογαριασμών στη ΔΕΥΑΧ είναι περίπου 5 εκατ. € και τα έσοδα περί τα 4 εκατ. €.

Για την ποιότητα του νερού είπε ότι η ΔΕΥΑΧ αναρτά τακτικά στην ιστοσελίδα της αναλύσεις για την ποιότητα του νερού των πηγών που υδρεύονται  οι δημότες ή τοιχοκολλώνται στα σημεία ύδρευσης, αυτό όμως αφορά το πόσιμο νερό και κατά κανόνα εκεί δεν υπάρχει πρόβλημα. Αναρωτήθηκε όμως τι γίνεται για νερά πηγών ή γεωτρήσεων που χρησιμοποιούνται για  άρδευση ή και για ύδρευση και κατά καιρούς  έχει λεχθεί ότι τα ποσοστά σε βαρέα μέταλλα  είναι αυξημένα.

Κλείνοντας τόνισε ότι πρέπει να υπάρξει ενημέρωση των πολιτών τόσο για τα ακριβή αίτια του προβλήματος, όσο και για τις προτεινόμενες λύσεις αντιμετώπισής του, οι οποίες έπρεπε να είχαν δοθεί ήδη και όχι τόσα χρόνια μετά, να βρίσκεται υπό συζήτηση το πρόβλημα αυτό. Αβίαστα λοιπόν συμπεραίνεται ότι χρειάζεται πολιτική βούληση της κυβέρνησης  και απαραίτητη χρηματοδότηση για τη λύση των προβλημάτων του νερού στο νησί.

Ο Ευθύμης Ταξείδης με την ιδιότητα του ηλεκτρολόγου μηχανικού, αναφερόμενος στις αφαλατώσεις του αλμυρού ή του υφάλμυρου νερού είπε ότι είναι ακριβές λύσεις, ενώ θα μπορούσαν οι μέθοδοι αυτές να χρησιμοποιηθούν για βελτίωση της ποιότητας των τρεχούμενων νερών. Εναλλακτικά δε θα ήταν δυνατό να χρησιμοποιηθούν και άλλες μορφές καθαρισμού του νερού που δεν είναι τόσο κοστοβόρες.

Πρότεινε το νερό του βιολογικού καθαρισμού, ύστερα από κάποιες μελέτες-επεμβάσεις- δίκτυα, να δίνεται για άρδευση κατά τις περιόδους ξηρασίας στο νησί, αφού μεγάλες ποσότητες αυτού καταλήγουν στη θάλασσα. Μάλιστα θεώρησε ότι το νερό αυτό είναι πολύ καλύτερο από το νερό κάποιων γεωτρήσεων, λόγω της υφαλμύρινσής τους κατά τους θερινούς μήνες. Φτηνή μέθοδο θεώρησε και αυτή της επαναχρησιμοποίησης των βρόχινων νερών, τα οποία έχουν πολλές μικρές συγκεντρώσεις αλάτων μετάλλων, χρειάζονται δε ελάχιστη επεξεργασία.

Αναφέρθηκε σε τεχνολογίες επαναχρησιμοποίησης των νερών μεγάλων εγκαταστάσεων, όπως οικοδομικών τετραγώνων, σχολείων κ.λπ., που χρησιμοποιούνται νερά από ελαφρές χρήσεις και μετά από ανακύκλωση μπορούν να δοθούν εκ νέου για πότισμα πρασίνου.

Κατέληξε ότι σήμερα επιλέγεται από τη ΔΕΥΑΧ να δοθεί βάρος σε αφαλατώσεις θαλασσινού νερού με μεγάλο κόστος και δεν επιλέγονται μέθοδοι, όπως  οι προαναφερόμενες, που είναι πιο γρήγορες, με καλύτερα αποτελέσματα και χωρίς το μεγάλο περιβαλλοντικό αντίκτυπο που έχουν σχετικά με άλλες μεθόδους.

Η εκδήλωση συνεχίστηκε με την τοποθέτηση του Μάνου Μυσιρλή, ως εκπροσώπου της Νομαρχιακής Επιτροπής του ΤΕΕ. Χαρακτήρισε κι εκείνος το νερό ως σημαντικό αγαθό. Αν μετρούσαμε, είπε, το νερό που πέφτει στη Χίο κάνοντας έναν υπολογισμό με βάση τις υπάρχουσες ανάγκες, θα βλέπαμε ότι υπάρχει πλεόνασμα, πράγμα το οποίο στην πράξη αναιρείται αφού το αρδευτικό και υδρευτικό νερό είναι κακής ποιότητας και σε δύο διαδοχικά έτη ανομβρίας αναγκαζόμαστε να έχουμε διακοπές υδροδότησης. Ανέφερε ότι στο παρελθόν  οι εκάστοτε δήμαρχοι και νομάρχες σκέφτηκαν την πραγματοποίηση έργων που θα βελτίωναν την κατάσταση, παρόλα αυτά, μετά από 25 χρόνια, η διαπίστωση είναι ότι δεν έγιναν και σπουδαία βήματα βελτίωσης των συνθηκών.  Σαν εκπρόσωπος πάντα του Τεχνικού Επιμελητηρίου εξέφρασε στην πάγια θέση τους για κατάστρωση στρατηγικών σχεδίων αξιοποίησης και αξιολόγησης της ύδρευσης (master plans). Χαρακτήρισε ως δυστύχημα το γεγονός ότι παρόλο που έχουμε παραπάνω νερά από όσα χρειαζόμαστε στη Χίο, αυτά δεν είναι απλωμένα σε όλο το νησί. Παραδέχτηκε ότι οι αφαλατώσεις αποτελούν μία ακριβή μεν μέθοδο, αφετέρου όμως είναι η πιο σύντομη λύση κατά την εκτέλεσή της.

Ακολούθησαν μικρές τοποθετήσεις, ερωτήματα, προβληματισμοί από τους Δήμη Μυλωνάδη, Νέστορα Ξυλά και Γιάννη Λαμπαδοχυτό.-